امید رامسر

اهمیت و ضرورت بررسى معضل دختران فرارى  !

از: داریوش فریاد رامسر

    

عوامل فرار دختران از خانه

فرار دختران از کانون خانواده و گسیل شدن آن‏ها به سوى خیابان‏هاى بى‏انتها و غوطه‏ور شدن آن‏ها در حوادث و وقایع اجتناب‏ناپذیر، نوع حادى از انحرافات و شکستن ارزش‏ها و هنجارهاى مورد پذیرش جامعه محسوب مى‏شود. این پدیده از یک سو، خود معلول حوادث و مسائل مختلفى است و از سوى دیگر خود زمینه‏ساز بروز مشکلات و معضلات اجتماعى دیگر.

آوار مدت‏ها پیش فرو ریخت اما گرد و خاک باقى مانده از این ریزش بزرگ چنان است که هنوز هیچ چشمى مجال نیافته است تا اتفاق پشت این غبارهاى ریز را ببیند. آوار مدت‏ها پیش فرو ریخت و صداى آن را بسیارى شنیدند اما هنوز کسى نمى‏داند این آوار از کجا ریخته. روى سر چه کسى پهن شده و کاشانه چه کسى را ویران کرده است. گویى همه منتظر ایستاده‏اند تا غبار بنشیند و آن وقت اگر مجالى بود قدم بردارند.

امروز در حالى که هنوز همه منتظر فرو نشستن غبارهاى این آوار بزرگ هستند، دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعى سازمان بهزیستى از تحویل گرفتن 65 دختر فرارى و 219 زن آسیب دیده در سه ماه نخست سال 80 خبر داده است. این خبر همچنین به پذیرش 642 نفر از زنان در مراکز بازپرورى زنان آسیب دیده اجتماعى، 241 نفر در خانه سلامت دختران و 2983 نفر نیز در مراکز کودکان خیابانى این سازمان در سال 1379 خبر داده است. 65 دختر فرارى و 219 زن آسیب دیده در سه ماهه نخست سال یعنى 260 دختر فرارى و 876 زن آسیب دیده در سال و این فقط تعداد اندکى از میان آن حجم بزرگ هستند که به سازمان بهزیستى و مراکز آن تحویل داده مى‏شوند. خیابان‏هاى شهر هنوز گواه بسیار خوبى براى کوچک بودن رقم دریافتى سازمان بهزیستى کشور است .
خیابانى شدن تعداد زیادى از دختران و کودکان در ایران، در مقایسه با دیگر کشورها، با توجه به معیارهاى خانوادگى، شرعى و هنجارهاى خاص اجتماعى، یک آسیب اجتماعى بزرگ به شمار مى‏آید.
تعریف دختران فرارى
دختران فرارى کسانى هستند که به دلایل مختلف و در اثر فشارهاى ناشى از شرایط سخت زندگى، غالبا على‏رغم میل باطنى اقدام به ترک خانه و کاشانه خود کرده و از کانون خانواده جدا مى‏شوند و عموما در شهرى دیگر بدون داشتن مأمنى مناسب و خانه‏اى دائمى ساکن مى‏شوند. این گروه دختران عموما به دلایلى نظیر فقر، خشونت، محدودیت‏هاى غیر منطقى، آزار دیدگى، رها شدن از سوى اطرافیان بخصوص خانواده و... روى به خیابان‏ها مى‏آورند و اکثریت آن‏ها به تدریج مبدل به زنان خیابانى مى‏شوند که راهى تاریک در پیش رو دارند. دختران فرارى غالبا براى زندگى و امرار معاش به کارهاى ناپسند و نامشروع روى مى‏آورند.(2)

به عبارت دیگر، دختر فرارى به دختران نوجوان و جوانى اطلاق مى‏شود که به دلیل شرایط نامساعد زندگى در خانواده و در اثر فشارهاى روحى، روانى و عاطفى و بعضا دختران شهرستانى به دلیل عدم وجود اوقات فراغت و تفریحات سالم و فریب ظواهر شهرها به امید تشکیل یک زندگى بهتر از محل زندگى و خانواده خود فرار کرده و به شهرهاى بزرگ پناه مى‏آورند.

فرار دختران از کانون خانواده و گسیل شدن آن‏ها به سوى خیابان‏هاى بى‏انتها و غوطه‏ور شدن آن‏ها در حوادث و وقایع اجتناب‏ناپذیر، نوع حادى از انحرافات و شکستن ارزش‏ها و هنجارهاى مورد پذیرش جامعه محسوب مى‏شود. این پدیده از یک سو، خود معلول حوادث و مسائل مختلفى است و از سوى دیگر خود زمینه‏ساز بروز مشکلات و معضلات اجتماعى دیگر.

این دختران که عاطفه خانوادگى را لمس نکرده‏اند، زمانى که در بیرون از خانه، محبت‏هاى کاذبى آنان را دعوت به یافتن «عشق» مى‏کنند، سرا پا تسلیم و بدون تأمل خود را در دامن عشق‏هاى زودگذر و دروغین مى‏اندازند و از خانه گریزان مى‏شوند. یک روان‏شناس زن که به واسطه نزدیکى با روحیات دختران، بررسى روانکاوى را در مورد دختران فرارى انجام داده است، مى‏گوید: «یک دختر جوان وقتى به خاطر انگیزه خاص خود که در شاخه‏هاى مختلفى مى‏توان آن را مورد نقد قرار داد، از خانه خارج مى‏شود، براى رفع نخستین مشکل خود که یافتن سرپناهى است با کوچک‏ترین مهرورزى از سوى شکارچیان جامعه، به آنان اعتماد مى‏کند و جذب باندهاى فساد مى‏شود.»

( ادامه دارد )